50 jaar geleden stonden de inwoners van Edam doodsangsten uit. Hun geliefde
Speeltoren dreigde om te vallen. Dit onheilspellende nieuws hield het stadje
dagenlang in zijn greep.
De Amsterdamse fotograaf C. Barton Van Flymen werd door Het Parool naar
Edam gestuurd om een nieuwsfoto te maken. Aangekomen in Edam werd hij
getroffen door de bezorgdheid van de bewoners en hij was onder de indruk
van de dreigende situatie. Hij besloot na het inleveren van zijn nieuwsfoto
terug te keren naar Edam. Barton schoot maar liefst vijf rolletjes vol. Dat was
in die tijd en helemaal voor een beginnende fotograaf een kostbare aangelegen-
heid. Behalve de foto die in de krant verscheen, werden de overige foto's nooit
afgedrukt en het hele gebeuren raakte in de vergetelheid.
Bijna een halve eeuw later verhuisde Barton bij toeval naar Edam en wordt er
door Marianne Jonkman-Klok een bijzondere fotocollectie van de niet eerder
vertoonde beelden opgedoken uit zijn archief.
Destijds heeft Barton zo'n 200 foto's gemaakt van de bijna ramp en Marianne
ziet dat deze foto's van grote waarde zijn. De foto's geven een prachtig tijdsbeeld
van de bezorgdheid en paniek onder de Edammers en alle mensen die hebben
mee gewerkt aan het redden van de toren. Unieke beelden van de Speeltoren waar
alleen nog maar de spits van overeind staat, omgeven door de puinhopen van
de sloop van het bijgebouw 'de Franse School'.
De Speeltoren is het meest in het oog springende Rijksmonument van Edam.
De voormalige Onze Lieve Vrouwe Kerk heeft een rijke geschiedenis en de
bijna-ramp uit 1972 is misschien wel het belangrijkste moment uit de historie van
de toren.
In de bestaande media is er nauwelijks iets over te vinden, terwijl het niet veel
had gescheeld of het oude centrum van Edam zou haar markante toren kwijt zijn
geweest. Het is een verhaal dat verteld moet worden. Daarom gaan C. Barton
Van Flymen en Marianne Jonkman-Klok de geschiedenis weer tot leven brengen,
aan de hand van een fotoboek, expositie en documentaire.
Hoofdsponsors van het boek Tien voor Elf zijn: